ماندگارترین سریال های ویژه محرم
همیشه در آستانه ماه محرم برنامه‌سازان سیما برای تولید سریال های ویژه محرم تلاش می‌کنند و سعی می‌کنند با روایت قصه‌ای جذاب مخاطب را تا انتها با خود همراه کنند، اما اغلب در این کار موفق نمی‌شوند. به همین دلیل است که ما در میان سریال های ویژه محرم به ندرت به یاد داریم که سریالی به شدت پربیننده و ماندگار شده باشد. امسال هم شبکه‌های تلویزیونی سیما سریال های ویژه محرم 1402 را آماده پخش کرده‌اند و باید دید می‌توانند خاطران خوب سال‌های گذشته را تکرار کنند و در میان بهترین سریال های ویژه محرم قرار بگیرند یا خیر.
در ادامه به معرفی ماندگارترین و پرطرفدارترین سریال های ویژه محرم می‌پردازیم.
سریال روایت عشق (1364)
«روایت عشق» از سریال های ویژه محرم به کارگردانی «علاءالدین رحیمی» و زنده‌یاد «انوشیروان ارجمند»، محصول سال ۱۳۶۴ است. این سریال در دهه ۶۰ از شبکه یک سیما به نمایش درآمد و تا سال‌ها همزمان با ایام محرم بازپخش می‌شد. در واقع می‌توان این مجموعه را اولین سریال تلویزیونی معرفی کرد که تلویزیون بعد از انقلاب درباره عاشورا ساخته شد.
روایت عشق در کنار روایت حوادث کوفه تا پیش از عاشورا، حرکت کاروان امام حسین (ع) به سمت کربلا و حوادث غم‌بار روز عاشورا را در قالب تلویزیون به تصویر درآورد. زنده‌یادان «انوشیروان ارجمند»، «رضا سعیدی» و «مهین دیهیم» همچنین «علی اوسیوند» از جمله بازیگرانی بودند که در این سریال به ایفای نقش پرداختند.
سریال شب دهم (1380)
سریال «شب دهم» اولین سریال عاشقانه حسن فتحی در بستر یک موقعیت تاریخی بود که با آن توانست یکی از سریال های ویژه محرم و اساسا یکی از به‌یادماندنی‌ترین سریال های تاریخ تلویزیون را خلق کند. حیدر خوش‌مرام عاشق دختری قجری به نام فخرالزمان می‌شود. شرط فخرالزمان برای ازدواج با حیدر این است که او و دوستانش ده شب تعزیه‌ای باشکوه اجرا کنند. اما نکته مهم اینجاست که انجام این کار برای حیدر مشکلات و خطرات زیادی دارد؛ چراکه حکومت عزاداری و برگزاری تعزیه را ممنوع اعلام کرده است.
به هر طریقی که هست حیدر 9 شب تعزیه را اجرا می‌کند و رفته رفته در طول این شب‌ها از یک لات مست شبگرد به فردی مومن و با سلوک تبدیل می‌شود. در شب دهم، ماموران نظمیه متوجه اجرای تعزیه می‌شوند و یکی از ماموران چون قصد ازدواج با فخرالزمان را دارد، حیدر را روی صحنه اجرای تعزیه به قتل می‌رساند. فتحی بعدها با «مدار صفر درجه» و «شهرزاد» نشان داد استاد روایت داستان‌های عاشقانه تاریخی است و در این زمینه رقیب ندارد.
سریال سفر سبز (1381)
«سفر سبز» یکی از ماندگارترین سریال های ویژه محرم تلویزیون است که کارگردانی آن را مناسبتی‌ساز قهاری چون محمدحسین لطیفی برعهده دارد. «سفر سبز» داستانی معمایی و رازآلود دارد و چون در ماه محرم پخش می‌شد، بخش‌های پایانی آن با سکانس‌های عزاداری همراه است. این اثر از سریال های محبوب با موضوع ماه محرم درباره پسر جوانی به نام دنیل وسبرگ است که در آلمان زندگی می‌کند و برادرش چند روز قبل از مرگ، به او می‌گوید که دنیل اصالتا اهل ایران است و توسط پدر و مادرشان از یک خانواده ایرانی به فرزندخواندگی پذیرفته شده است. بدین ترتیب با برملا شدن راز بزرگ زندگی دنیل، او به ایران می‌آید و در مسیر یافتن حقایقی زندگی‌اش با اتفاقات مختلفی رو به رو می‌شود.
سریال وارث (1382)
ماجرای این اثر از سریال های ویژه محرم ماندگار درباره پیرمردی به نام آقاجان است که دو شی گرانبها (خنجر جواهرنشان و کتابی نفیس) از پدرزنش به او امانت رسیده است. این پیرمرد که متولی تکیه‌ای در محله خودشان است و سال‌هاست این تکیه برگزار می‌شود، شبی در خواب می‌بیند مردی از او می‌خواهد این دو امانت را به صاحب اصلی آنها بازگرداند. آقاجان، خنجر و کتاب را به خواهرزاده‌اش می‌دهد تا او آنها را به صاحبش برساند. در آن سال‌ها که «وارث» از تلویزیون پخش شد، ساخت و پخش سریالهای مناسبتی محرم تازه به راه افتاده بود. به همین دلیل این سریال که قصه جذاب و نویی داشت، در خاطر مخاطبان ماندگار شد.
سریال معصومیت از دست رفته (1382)
سریال «معصومیت از دست رفته» از دیگر سریال های ویژه محرم به کارگردانی داوود میرباقری بود که در تعداد قسمت‌های کم برای ایام محرم آماده شده بود و ماجرایی تاریخی را در زمان حضرت علی (ع) نقل می‌کرد. فردی به نام شوذب که از یاران و همراهان همیشگی امام علی (ع) بود، پس از اینکه عاشق زنی یهود و دلفریب به نام حمیرا می‌شد به تدریج مهر علی (ع) را از دل بیرون می‌کرد و به سمت بنی امیه می‌رفت. ماجرای عاشقانه این اثر از سریال های قدیمی محرم بین شوذب و دو زن با دو مسلک متفاوت به نام‌های ماریا و حمیرا این سریال را به شدت تماشایی کرده بود و نشان از توانمندی میرباقری در خلق سریالهای محرم ماندگار داشت.
سریال روزهای اعتراض (1384)
یکی از بهترین سریال های ویژه محرم، سریال قدیمی «روزهای اعتراض» بود که در سال 1384 از شبکه دوم سیما طی 10 قسمت پخش شد. در آن سال‌ها از این سریال به دلیل موضوع و بازیگرانش استقبال خوبی شد. داستان درباره پسری به نام داود است که پس از سال‌ها از آمریکا به قصد عیادت پدر بیمارش می‌آید. او دقیقا در دورانی وارد کشور می‌شود که انقلاب نزدیک است. پدرش نیز قبل از مرگ از داود می‌خواهد که 10 روز محرم را در خانه او مراسم عذاداری برگزار کند.
سریال وفا (1385)
«وفا» یکی دیگر از بهترین سریال های ویژه محرم تلویزیون است و باز هم کارگردان کسی نیست جز محمدحسین لطیفی! لطیفی پس از موفقیت «سفر سبز»، سراغ درام معمایی پلیسی «وفا» رفت تا در ایام محرم که با نوروز 85 مصادف شده بود، این سریال از شبکه سه سیما پخش شود. پوریا پورسرخ به عنوان نقش اصلی چهره جدیدی برای مخاطبان بود. او نقش ژوبین پناهی را ایفا می‌کرد. یک جاسوس اسرائیلی که در ایران زندانی است و پس از منتقل شدن به بیمارستان روانی، توسط یکی از ماموران خبره موساد ربوده می‌شد. در کنار ماجرای جذاب پلیسی، داستان عاشقانه ژوبین و دختر لبنانی مسلمانی به نام وفا هم از جذابیت‌های دیگر سریال بود.
سریال پریدخت (1386)
سریال «پریدخت» از سریال های ویژه محرم پر بیننده پای لیلا حاتمی سخت‌گیر را هشت سال پس از «کیف انگلیسی» دوباره به تلویزیون باز کرد تا به همراه علی مصفا باز هم عاشقانه‌ای دیگر بسازند. سامان مقدم کارگردانی سریال «پریدخت» را بر عهده داشت و این سریال ماجرای زندگی دختر یکی از تاجران ایرانی بود که دو خواستگار متفاوت داشت. یکی از خواستگارانش نادر پسر خان شهر (با بازی علی مصفا) و دیگری نصرت (با بازی کامبیز دیرباز) بود که هر دو عاشق پریدخت بودند و داستان حول محور این سه نفر می‌چرخید. بعد از «پریدخت» لیلا حاتمی دیگر در تلویزیون حاضر نشده است.
سریال آخرین دعوت (1387)
سریال آخرین دعوت یکی دیگر از سریال های ویژه محرم اثر حسین سهیلی‌زاده زاده بود که در سال 1387 و طی 74 قسمت پخش شد. این اثر از سریالهای محرم ماندگار در ژانرهای دینی، خانوادگی، اجتماعی و پلیسی ساخته شد. علاوه بر فیلم‌نامه متفاوت و کمی فانتزی بازیگران این اثر نیز بسیار جلب توجه کردند. داستان آخرین دعوت درباره استاد دانشگاهی به نام یوسف زمانی‌فر است که سابقا نماینده مجلس نیز بوده است. او طی سفری کاری به غرب و زادگاهش می‌رود و در این راه دچار صانحه ای می‌شود. از پس سریال کمی فانتزی می‌شود. یوسف وقتی به هوش می‌آید خود را در سال 60 هجری و نزدیک واقعه کربلا می‌بیند.
سریال طفلان مسلم (1387)
اثر بعدی لیست بهترین سریال های ویژه محرم، سریال «طفلان مسلم» است. سریال طفلان مسلم 12 قسمت دارد و در سال 1387 پخش شد. داستان این سریال به حوادث بعد از واقعه عاشورا و اتفاقاتی که برای دو فرزند مسلم بن عقیل می‌افتد، می‌پردازد.
سریال بانو (1388)
سه سال پس از سریالهای مناسبتی درخشانی که در محرم روی آنتن سیما رفته بودند، یکی از سریال های ویژه محرم با نام «بانو» توانست جانی دوباره به کیفیت آثار محرمی بدهد. «بانو» ماجرای زنی به نام ملک خاتون با بازی فریبا کوثری بود که سال‌ها پس از مهاجرتش از یک شهر، دوباره به آنجا بر می‌گشت تا کاری نیمه‌تمام را تمام کند. با جلو رفتن داستان مشخص می‌شد که بیست سال قبل در این شهر ملک خاتون مورد ظلم و ستمی فراموش‌نشدنی قرار گرفته است و حال آمده تا انتقام بگیرد.
سریال مختارنامه ( 1382 تا 1389)
سریال «مختارنامه» یکی از پرهزینه‌ترین و برترین سریال های ویژه محرم است. این سریال اساسا برای ماه محرم ساخته نشده و صرفا محور اصلی قصه‌اش، روایت فراز و فرودهای زندگی مختار ثقفی در برهه‌های مهم عمرش است. ماجرا از آنجایی آغاز می‌شود که عموی مختار او را نزد خود می‌خواند تا مختار از امام حسن مجتبی (ع) محافظت کند.
بعد از مسموم شدن امام حسن (ع) توسط همسرش، داستان این اثر از سریالهای محرم ماندگار با یک پرش زمانی به دوران خلافت یزید و واقعه عاشورا می‌پردازد و در قسمت‌های پایانی سریال ماجرای قیام مختار علیه سپاهیان یزید به خونخواهی از امام حسین (ع) روایت می‌شود. این سریال آنقدر در ماه محرم و در ایام عزاداری پخش شده است که می‌توان آن را جزو بهترین سریال های ماه محرم محسوب کرد.
عکس و نقش 100 نفر از بازیگران مختارنامه با گریم را در این مطلب ببینید.
سریال فرات (1390)
سریال «فرات» از ماندگارترین سریال های ویژه محرم است که بعد از مختارنامه ساخته شد. فرات تم قدیمی ندارد و دنیای روز را نشان می‌دهد. مازیار میری کارگردان این سریال و تعداد قسمت های آن 10 است. داستان درباره دو دوست قدیمی و فامیل است که در آستانه ازدواج فرزندانشان یکی از آنها اعتراف خطای بزرگی را به دیگری می‌کند. حاج کاظم که خطای بزرگی را در حق حاج ابراهیم کرده، در صدد گرفتن بخشش است اما حاج ابراهیم نمی‌تواند از گناه دوست خود بگذرد.
سریال یلدا (1391)
«یلدا» از بهترین سریال های ویژه محرم ماجرای مردی مومن و زاهد به نام حاج محمدعلی زاهدی است که سال‌هاست به برگزاری تعزیه و مداحی در شهرستان بسطام می‌پردازد و این سنت را در این شهرستان زنده نگه داشته است. او در روزهای پایانی عمرش حس می‌کند که از درون دچار آشفتگی و پریشانی است و حال روحی خوبی ندارد، به همین دلیل حس می‌کند عامل این ناراحتی ریشه در گذشته دارد و برای همین به جست و جو در گذشته خود می‌پردازد تا اینکه از اتفاقات مهمی پرده برداشته می‌شود.
سریال یه تیکه زمین (1391)
از بهترین سریال های ویژه محرم باید به سریال «یه تیکه زمین» است که در سال 1391 پخش شد. این سریال طی 18 قسمت پخش شد. داستان درباره مردی متدین و با خدا به نام حاج حیدر است. او معتمد محل و روستای خود محسوب می‌شود. حاج حیدر نان را روی ترازو وزن می‌کند تا حقی را ناحق نکرده باشد. اما التفات که از او کینه ای دیرین دارد درصدد خراب کردن زندگی اوست.
سریال پرده‌نشین (1393)
بهروز شعیبی که فیلم‌های درجه یکی چون «دهلیز» و «سیانور» را کارگردانی کرده است و سابقه بازیگری در آثاری چون «گمگشته»، «مهرآباد»، «تنهایی لیلا» و «گیله‌وا» را هم در کارنامه دارد، در اولین سریال تلویزیونی خود در مقام کارگردان، سریال «پرده‌نشین» را با تعدادی از بازیگران مطرح سینما و تلویزیون روی آنتن برد و بعد از مدت‌ها یک سریال موفق محرمی را به نام خود ثبت کرد. داستان این اثر از سریال های ویژه محرم درباره دختری به نام هدی است که برای گرفتن ارث پدری با مشکلات و گرفتاری‌های مختلفی رو به رو است و هر چه جلوتر می‌رود، اتفاقات بیشتری گریبان او را می‌گیرد.
سریال عقیق
عقیق از سریال های ویژه محرم محصول 1396 به کارگردانی بهرنگ توفیقی و نویسندگی سعید نعمت الله است که طی 10 قسمت پخش شد و روایتگر داستان احد شیرو است که برای گرفتن حقش به تهران می‌آید اما گرفتار می‌شود.
سریال عشق کوفی (1402)
«عشق کوفی»یکی از جدیدترین سریال های ویژه محرم به نویسندگی فائزه یارمحمدی و یزدان محمدکاظمی قرار است روایتگر یک عشق در سال ۶۱ هجری قمری باشد که اتفاقات کوفه و کربلا آن را دستخوش تغیراتی می‌کند.
لوکیشن‌های اصلی سریال «عشق کوفی» در شهرک سینمایی و تلویزیونی ایران (زنده‌یاد علی حاتمی) تصویربرداری و حدود ۷۵ درصد کار در دکورهای مختلف آنجا انجام شده است؛ بخشی از لوکیشن‌های این سریال در شهرک سینمایی نور و حدود ۱۵ درصد کار هم در شهر آبادان فیلمبرداری شده است.
لعیا زنگنه، نادر فلاح، سعید شریف، شبنم قربانی، حسین سلیمانی، نادر سلیمانی، مژگان اخلاقی، جمال‌الدین بیات، مهسا مهجور، مریم کاویانی، محمد اشکان‌فر، سوگل طهماسبی، مه‌سیما کباری، عمار تفتی، سیدجواد هاشمی، ثریا قاسمی، معصومه زینتی صافی و احسان محسنی‌کیاسری بازیگران اصلی این سریال هستند.
این سریال به کارگردانی حسن آخوندپور و تهیه‌کنندگی سعید سعدی از بیست‌ونهم تیرماه همزمان با ایام محرم در پانزده قسمت به صورت هفتگی، پنجشنبه‌ها و جمعه‌ها ساعت ۲۰:۳۰ از شبکه سه پخش می‌شود.
