علائم ایمنی براساس NFPA 704 که با نام لوزی NFPA یا لوزی مخازن، لوزی خطر یا لوزی آتش نیز شناخته می شوند، تلاش می کنند تا اطلاعات اولیه برای آتش نشان، امدادگران و باقی افراد کمک رسان را فراهم نمایند. این استاندارد یک سیستم قابل فهم برای شناسایی خطرات خاص و شدت آنها با استفاده از روش تصویری (رنگ) و عددی را فراهم می کند تا به صورت ساده، خطرات نسبی یک ماده را توصیف کند. این پلاکارد به عنوان یک سیستم هشدار دهنده فوری برای امداد گران عمل می کنند و نشان دهنده سلامت، اشتعال پذیری، بی ثباتی و خطرات ویژه ای که ممکن است در اثر آتش سوزی، نشت یا موارد اضطراری مشابه اتفاق می افتد، می باشد. لذا لازم است در طراحی سیستم اعلام و اطفا حریق لحاظ گردند.
سیستم شناسایی مواد خطرناک NFPA 704
علائم باید در محل هایی نصب شوند که توسط افراد دارای صلاحیت (AHJ) مشخص می گردند و یا حداقل در مناطق زیر مورد استفاده قرارگیرند:
1- دو دیوار خارجی یا محوطه شامل یک راه دسترسی به ساختمان یا تأسیسات.
2- هر راه دسترسی به اتاق یا یک فضا.
3- هر راه اصلی که برای دسترسی به یک منطقه ذخیره سازی بیرونی استفاده می شود.
4- اگر مناطق متعددی وجود دارد که امداد گران می توانند وارد شوند، باید علائم متعددی در این مناطق وجود داشته باشد.
علائم لوزی NFPA در مخازن ثابت و تانک های رو سطحی و در ورودی به مکان هایی که مواد خطرناک ذخیره، توزیع یا حمل می گردند باید نصب گردند. هدف از این علائم کمک به امداد گران در شناسایی و متوجه ساختن خطرات احتمالی است بنابراین باید با توجه به محل و فضا به راحتی دیده شوند.
چرا باید از سیستم NFPA 704 استفاده کرد؟
این علائم لوزی شکل با چهار قطعه کوچک یا الماس مشخص می شوند. چهار الماس به رنگ آبی ، قرمز ، زرد و سفید می باشند. همانطور که در تصویر زیر نشان داده شده است. علائم الماس شکل از چهار دسته بندی رنگی استفاده می کنند تا یک ایده کلی به خطراتی که پرسنل در هر منطقه خاص در معرض آن قرار می گیرند را ارائه دهند.
سیستم طبقه بندی لوزی حریق قابل استفاده برای تأسیسات صنعتی، تجاری و سازمانی که تولید، پردازش، استفاده و یا ذخیره مواد خطرناک را دارد، می باشد. لطفاً توجه داشته باشید که این استاندارد برای حمل و نقل (DOT) یا برای استفاده عموم قابل استفاده نیست.
اهداف این استاندارد عبارتند از:
– این علائم یک سیگنال مناسب یا هشدار برای حفاظت از پرسنل امدادگر عمومی و خصوصی را ارائه می دهند.
– برای کمک به برنامه ریزی موثر برای عملیات اطفاء حریق، کنترل اضطراری و هم چنین پاکسازی.
– برای کمک به همه پرسنل وظیفه، مهندسان، کارخانه ها و کارکنان ایمنی در ارزیابی خطرات.
معنی علائم لوزی حریق
علائم لوزی آتش با چهار قطعه کوچک یا الماس مشخص می شوند. چهار الماس به رنگ آبی ، قرمز ، زرد و سفید می باشند. همانطور که در تصویر زیر نشان داده شده است. علائم الماس شکل از چهار دسته بندی رنگی استفاده می کنند تا یک ایده کلی به خطراتی که پرسنل در هر منطقه خاص در معرض آن قرار می گیرند را ارائه دهند.
شماره داخل هر لوزی نشان دهنده امتیاز خطر در هر یک از سه دسته است. هر ماده در این سه دسته رتبه بندی می شود: سلامتی (آبی)، اشتعال پذیری (قرمز) و بی ثباتی (زرد). جعبه سفید برای خطرات خاص مانند واکنش پذیری با آب، اکسید کننده ها یا گازهای خفه کننده است. طبقه بندی سلامت، اشتعال پذیری و بی ثباتی یک ماده با توجه به مشخصات فیزیکی و شیمیایی آن متفاوت است. رتبه بندی از 0 تا 4 می باشد که 4، نشان دهنده خطر یا خطر شدید و 0، نشان دهنده عدم وجود هشدار ضروری است. هر امتیاز بر روی تصویر روبرو توضیح داده شده است.
دسته بندی خطرات: سلامت (آبی)
درجه خطر سلامت باید به پرسنل آتش نشانی و امدادگران نشان دهنده یکی از موارد زیر باشد:
1- آنها تنها با تجهیزات حفاظتی تخصصی می توانند در منطقه با خیال راحت کار کنند.
2- آنها می توانند با استفاده از وسایل حفاظت تنفسی مناسب در منطقه با خیال راحت کار کنند.
3- آنها می توانند با لباس های معمولی در منطقه کار کنند.
درجه خطر: درجه آسیب دیدگی سلامت باید بر اساس شدت احتمال تحت تأثیر قرار گرفتن امدادگران رتبه بندی شود.
رتبه 4: موادی که در شرایط اضطراری می توانند کشنده باشند.
رتبه 3: موادی که در شرایط اضطراری می توانند آسیب جدی یا دائمی ایجاد کنند.
رتبه 2: موادی که در شرایط اضطراری می توانند باعث آسیب رساندن موقت و یا آسیب های دائمی شوند.
رتبه 1: موادی که در شرایط اضطراری می توانند باعث تحریک قابل توجهی شوند.
رتبه 0: موادی که در شرایط اضطراری، سبب ایجاد هیچ گونه خطری از مواد قابل اشتعال نمی گردند.
دسته بندی خطرات: اشتعال پذیری(قرمز)
از آنجایی که بسیاری از مواد تحت یک مجموعه شرایطی سوخته میشوند، اما تحت شرایط دیگر نمی سوزند، لذا شکل یا شرایط مواد به همراه خواص ذاتی آن باید در نظر گرفته شود.
درجه خطر: درجه خطر آتش سوزی باید مطابق با حساسیت مواد به سوختن رتبه بندی شود.
رتبه 4: موادی که به سرعت یا به طور کامل در فشار اتمسفر و دمای محیط تبخیر می شوند یا به راحتی در هوا پخش می شوند و می سوزند.
رتبه 3: مایعات و مواد جامدی که می توانند تحت دمای محیط مشتعل گردند. مواد در این درجه، اتمسفرهای خطرناک را با هوا در دمای محیط تولید می کنند و یا تحت تأثیر درجه حرارت محیط، تحت تقریبا همه شرایط مشتعل می گردند.
رتبه 2: موادی که باید گرم شود و یا در معرض دمای نسبتا بالا قرار بگیرند تا مشتعل گردند. در شرایط عادی این مواد با هوا اتمسفر خطرناکی ایجاد نمی کنند، اما در دمای بالا یا تحت حرارت متوسط، می توانند بخار را در مقادیر کافی برای تولید جو های خطرناک با هوا آزاد کنند. مواد در این درجه همچنین شامل جامدات ریز شده است که قبل از احتراق نیاز به حرارت ندارند.
رتبه 1: موادی که لازم است قبل از احتراق پیش گرم شوند. مواد در این درجه تحت شرایط دمای محیط قبل از احتراق باید پیش گرم شوند. مواد در این درجه همچنین شامل جامدات ریز شده است که قبل از احتراق نیاز به حرارت ندارند.
رتبه 0: موادی که در شرایط معمولی آتش سوزی مشتعل نمی گردند شامل مواد ذاتی غیر قابل اشتعال مانند بتن، سنگ و شن و ماسه .
دسته بندی خطرات: ناپایداری(زرد)
درجه خطر ناپایداری باید به پرسنل آتش نشانی و امدادگران نشان داده شود که آیا منطقه باید تخلیه شود یا اینکه آتش باید از یک مکان دور شود یا باید در هنگام نزدیک شدن به آتش یا محل نشت با استفاده از خاموش کننده مراقبت ویژه صورت پذیرد و یا آتش سوزی را می توان با استفاده از روش های معمول خاموش کرد.
درجه خطر: درجه خطر باید بر اساس سهولت، سرعت و مقدار انتشار انرژی مواد در قالب خالص یا تجاری رتبه بندی شود.
رتبه 4: موادی که در خودشان به راحتی قادر به انفجار یا تجزیه به مواد منفجره یا واکنش انفجاری در دما و فشار محیط می باشند.
رتبه 3: موادی که در خود قادر به انفجار یا تجزیه به مواد منفجره و یا واکنش انفجاری هستند، اما نیاز به یک منبع جرقه قوی دارند و یا باید قبل از شروع انفجار گرم شوند.
رتبه 2: موادی که به راحتی تحت تغییرات شیمیایی شدید در دماهای بالا و فشار قرار می گیرند.
رتبه 1: موادی که در خود به طور معمول پایدار هستند، اما می توانند در دما و فشار بالا بی ثبات باشند.
امتیاز 0: مواد که در خود معمولا پایدار هستند، حتی در شرایط آتش سوزی.
دسته بندی خطرات: خطرات ویژه(سفید)
فقط W با یک خط از وسط (واکنش پذیری آب)، OX (اکسید کننده) و SA (گازهای خفه کننده) به طور رسمی بخشی از استاندارد NFPA 704 است.
– علائم خطرات خاص باید با یک شکل نمادین همیشه در موقعیت شش ساعت نشان داده شود.
– موادی که به طور شدید یا انفجاری با آب واکنش نشان می دهند (یعنی واکنش پذیری آب 2 یا 3) باید با علامت “W” با خط افقی از مرکز (W) شناسایی شود.
– مواد با خواص اکسید کننده باید با حروف “OX” شناسایی شوند.
– برای مواد شیمیایی که نیاز به هر دو نماد خطر خاص (به عنوان مثال W و OX) دارند، W باید در داخل محدوده خطرات خاص نمایش داده شود و OX باید مستقیما در زیر یا محدوده ی چهارگوش خطرات خاص نمایش داده شود.
– موادی که گازهای خفه کننده را شامل می شوند با حروف “SA” شناسایی می شوند و محدود به گازهای: نیتروژن، هلیم، نئون، آرگون، کریپتون و زنون می شوند.
علائم غیر استاندارد:
علامت های تعریف شده توسط کاربر یا نشانه های زیر باید در خارج از “الماس” NFPA قرار گیرد. آموزش و ارتباط مناسب با این نشانه های متفرقه ضروری است.
در بسیاری از موارد، خطراتی که توسط این نمادها نشان داده می شوند در حال حاضر در رده بندی های سلامت، اشتعال پذیری و یا بی ثباتی در نظر گرفته می شوند. علاوه بر این، به دلیل اینکه این علائم توسط استاندارد مشخص نشده است، ممکن است امدادگر در شرایط اضطراری پیام آن را نفهمند. چند نمونه از این علائم عبارتند از:
COR : موادی که نمی سوزند.
ACID و ALK: مواد قلیایی (باید مشخص تر بیان گردند).
BIO: خطر بیولوژیکی.
POI: مواد سمی به عنوان مثال strychnine
CYL یا CRYO: مواد تبرید زا (به عنوان مثال نیتروژن مایع)
مواد خام رادیو اکتیو: مواد رادیو اکتیو. (مثلا پلوتونیوم، اورانیوم)
اگر هیچ خطر خاصی وجود نداشته باشد، ممکن است فیلد خالی نیز باشد.
امیدواریم این اطلاعات در مورد لوزی خطر مفید واقع شده و مورد توجه شما عزیزان قرارگرفته باشند. خواهشمند است در صورت نیاز به هرگونه اطلاعات بیشتر از تماس با شرکت برسام سورین کارا دریغ نفرمایید.
