امروزه افراد زیادی دچار بیماری های مقعدی و از جمله فیستول مقعد می شوند. بسیاری از افرادی که به فیستول مقعد یا با خونریزی آن مواجه می شوند، ترس از ابتلا به سرطان مقعد را داشته و آن را با سرطان مقعد اشتباه می گیرند. اما باید به این نکته توجه داشت که فیستول مقعد سرطان نبوده و نوعی عارضه عفونی ناشی از برخی دلایل است که با انجام جراحی یا بهترین روش درمانی آن لیزر، به راحتی قابل درمان خواهد بود.
بنابراین با ما در این مطلب همراه باشید تا با به طور کامل با بیماری فیستول مقعد آشنا شوید.
فیستول چیست؟
بسیاری از افراد تا زمان ابتلا نمی دانند بیماری فیستول چیست؟ اما باید بدانید فیستول مقعدی از بیماری های مقعدی بوده که افراد زیادی سالانه از جمله زنان و مردان به آن مبتلا می شوند. فیستول مقعدی نوعی عارضه عفونی می باشد که در بین بافت های بدن رخ میدهد. ایجاد یک مجرای غیر طبیعی و عفونی بین دو بافت بدن که با علائم و عوارض زیادی همراه است.
این مجرا به گونه ای است که از درون بدن (ناحیه مقعد ) به خارج از پوست راه پیدا کرده و موجب ایجاد سوراخی بر روی پوست می شود.
خروج ترشح و عفونت از اصلی ترین علائم این عارضه است.
به گفته ایران کلینیک، به صورت کلی فیستول در نتیجه‌ی یک اتصال غیر نرمال میان دو ارگان یا دو سطح و بافت بدن به وجود می‌آید. در فیستول مقعد این اتصال بین دیواره‌ی مخاطی درون کانال مقعد و پوست نزدیک مقعد ایجاد می‌شود که به شکل یک تونل کوچک باریک غیر طبیعی در پایان راست روده ظاهر خواهد شد که به سطح خارجی پوست باز می‌شود.
علائم و نشانه های فیستول مقعدی
خوشبختانه نشانه ها و علائم بیماری فیستول مقعد نمایان بوده و به راحتی قابل تشخیص است. همین موضوع سبب تشخیص سریع و درمان به موقع بیماری میباشد. برای مثال زمانی که فرد به فیستول مقعد مبتلا می شود، ابتدایی ترین علائم آن یعنی درد، خونریزی و.. را به راحتی مشاهده می کند.
البته خروج ترشح یا عفونت از دیگر علائم این عارضه است که بیماران آن را با آبسه مقعد یا جوش اشتباه می گیرند که در ادامه به آن خواهیم رسید.
برخی از اصلی ترین علائم فیستول مقعد عبارت اند از:
- درد شدید در ناحیه مقعد
- التهاب و قرمزی
- خروج ترشحات چرکی و عفونت از مجرای به وجود آمده
- خروج خونابه
- تب و بی حالی ناشی از عفونت
- خارش و سوزش مقعد
- بوی بد مقعد
- ابتلا به بی اختیاری مدفوع
- مشاهده مجرا یا سوراخ ناشی از فیستول مقعد
علتهای بروز فیستول
ابتلا به فیستول مقعد دلیل و علتهای زیادی را در بر میگیرد. برای مثال در بسیاری از موارد ابتلا به فیستول در پی عدم درمان و بی توجهی به جوش های ناحیه مقعد یا آبسه به وجود می آیند. حاد شدن آبسه مقعد و عدم درمان آن می تواند موجب گسترش عفونت و ایجاد مجرای فیستول گردد. اما علت دیگر بروز فیستول مقعد ناشی از مسدود شدن غدد درون مقعد بوده و موجب ایجاد عارضه می شود.
بنابراین برخی از اصلی ترین علتهای بروز فیستول مقعد عبارت اند از:
- آبسه مقعدی درمان نشده
- وارد شدن ضربه یا تروما
- ابتلا به یبوست یا اسهال مکرر
- ابتلا به بیماری های مقاربتی
- خراش یا پاره شدن مقعد
- استفاده از لباس زیر های تنگ و با جنس نامرغوب
- عدم درمان بیماری های نشیمنگاهی
فیستول مقعد در چه افرادی بیشتر به چشم میخورد؟
خطر ابتلا به فیستول مقعد در همه افراد به یک اندازه یکسان بوده و در صورت عدم رعایت برخی نکات یا ناپرهیزی ممکن است فرد به این عارضه دچار شود. برای مثال فیستول مقعد در برخی افراد از جمله افرادی که سابقه مشاهده جوش ها یا آبسه های پیاپی هستند، بیشتر است بنابراین، ریسک ابتلا به فیستول مقعد در افراد زیر بیشتر از سایرین می باشد:
- افرادی که سابقه وارد شدن ضربه یا تروما به ناحیه مقعد دارند
- افراد مبتلا به آبسه مقعدی
- بیمارانی که سابقه جراحی مقعدی داشته اند
- بیماران مبتلا به اسهال و یبوست های مزمن و حاد
- افرادی که بیماری عفونی درمان نشده در بدن دارند
- سالمندان
- افرادی که از سیستم ایمنی ضعیفی برخوردار هستند
- افرادی که رابطه جنسی مقعدی محافظت نشده دارند
سرطان مقعد و فیستول
در بسیاری از موارد بیماران هنگام مشاهده علائم فیستول مقعد خطر ترس ابتلا به سرطان را دارند. اما باید بدانید ابتلا به فیستول ارتباطی با سرطان نداشته و لایل بروز هر کدام از این بیماری ها متفاوت است.
برای مثال بروز سرطان مقعد ناشی از برخی سلول سرطانی بوده که بافت مقعد یا دیگر نواحی را تحت تاثیر خود قرار می دهند. با این تفاوت که بروز فیستول تنها در اثر عفونت یا مسدود شدن غدد می باشد.
تفاوت فیستول با آبسه مقعد
به طور کلی می توان گفت آبسه مقعد و نوع بسیار خفیف و سطحی فیستول می باشد. اما در برخی موارد علت بروز هر کدام متفاوت است. معمولا علائم این دو بیماری بسیار یکسان بوده با این تفاوت که درمان آبسه بسیار راحت تر و سطحی تر بوده و می توان به راحتی جلوی آن را گرفت. اما از بین بردن فیستول حتما نیاز به انجام لیزر یا جراحی دارد.
بنابراین می توان گفت آبسه مقعد نوعی عفونت شدید (به شکل جوش) زیر سطح پوست بوده که توسط پزشک قابل تخلیه و با دارو ممکن است برطرف شود. اما تخلیه بافت عفونی و فیستول نیازمند روشهای پیشرفته تر و تهاجمی تر است.
پیشگیری
پیشگیری از این عارضه به صورت قطعی اثربخش نخواهد بود؛ زیرا ممکن است شما تمامی نکات بهداشتی را رعایت نمایید اما با مسدود شدن غدد درون مقعد شما همچنان دچار فیستول شوید؛ اما با این حال رعایت این نکات بهتر بوده و ریسک را کاهش می دهد.
برخی از راهکارهای پیشگیری از فیستول مقعد عبارت اند از:
- پاکیزه نگه داشتن و شستشوی مرتب مقعد
- استفاده از دستمال های نرم
- درمان آبسه یا جوش های مقعد
- نوشیدن آب به مقدار کافی
- استفاده از لباس زیر های نخی و راحت
- درمان هرگونه بیماری روده ای یا گوارشی
- اصلاح تغذیه و استفاده از فیبر
- پرهیز از برقراری رابطه جنسی مقعدی
- استفاده از کاندوم
- درمان هرگونه عفونت
- پرهیز از تحریک جوش یا آبسه های ناحیه مقعد توسط خود بیمار
بهترین روش درمان فیستول مقعد
از بین بردن و درمان فیستول مقعد نیازمند معاینه متخصص و به کارگیری یک روش تهاجمی و پیشرفته می باشد.
برخی بیماران در زمان ابتلا به این عارضه اقدام به خود درمانی های غیر اصولی از جمله مصرف آنتی بیوتیک، روشهای خانگی یا گیاهی می نمایند که تنها اتلاف وقت و حاد شدن بیماری را برای آنها به همراه می آورد.
اما بیماران بدانند در زمان ابتلا به چنین بیماری های عفونی که امکان گسترش آن نیز وجود دارد، به هیچ عنوان اقدام به خود درمانی ننمایید. بهترین روش درمان فیستول مقعد انجام لیزر در یک کلینیک معتبر از جمله ایران کلینیک در تهران می باشد که تنها در یک جلسه هرگونه عارضه و عفونت ناشی از فیستول حاد و خفیف را درمان می کند. همانطور که گفته شد، لیزر تنها در یک جلسه این عارضه را با کمترین هزینه، دوران نقاهت، درد و خطر عود بیماری درمان میکند.
البته روشهای دیگری چون جراحی نیز وجود دارد که به دلیل عوارض های زیادی همچون دوران نقاهت طولانی، عدم بهبودی کامل هزینه های بسیار و عوارض ناشی از جراحی به بیماران پیشنهاد نمی شود.
